Nga Prof. Dr. Muzafer KORKUTI

Vlerë kapitale

Ne promovimin e librit të Profesor Ismet Elezit


Është kënaqësi të marrësh pjesë në një promovim libri. Por sot, kënaqësia është e shumëfishtë, sepse të gjithë, miq, dashamirës e kolegë, jemi këtu për të promovuar veprën “KANUNI I LABËRISË”, të profesorit të shquar, të Fterrës, të Kurveleshit, të Labërisë dhe të Shqipërisë e mbarë trojeve shqiptare, të njohur e të vlerësuar edhe nga opinioni shkencor ndërkombëtar.
Ismeti ynë-studiues i shkëlqyer në Liceun e Tiranës, në Universitetin e Bolonjës dhe në Universitetin e Leningradit. Njëherazi, pedagog model i mësimdhënies në Institutet e Lartë, dhe në Universitetin e Tiranës për 54 vjet rresht. Gjithashtu, udhëheqës i diplomave e doktoraturave të qindra Juristëve. Është autor i disa teksteve universitare dhe i disa dhjetëra artikujve shkencor, botuar brenda e jashtë vendit. Dhe në 10 vitet e fundit, ka botuar disa monografi, siç janë: E drejta zakonore e Labërisë, 1994, Zhvillimi i legjislacionit penal në Shqipëri 1997, Mendimi juridik shqiptar, 1999, dhe Kujtime nga Kosova, 2005.
Tashmë, prezantohet para publikut shkencor me veprën “KANUNI I LABËRISË”, një vepër voluminoze, jo nga numri i faqeve, por nga puna disa vjeçare e autorit, për të mbledhur, sistemuar, qëmtuar dhe, mbi të gjitha, për të kodifikuar thesarin e të Drejtës zakonore të Labërisë.
Vlerën shkencore të “Kanunit të Labërisë” të prof. Elezit, do ta shikoja në dy aspekte, dy drejtime themelore.
Së pari. Kanuni i Labërisë, në formën që na paraqitet sot, i plotë dhe i kodifikuar, është një burim arkivor i skeduar me kritere shkencore, për studiuesit e shumë fushave, e në radhë të parë për studiuesit e së drejtës zakonore në mbarë trojet shqiptare, por edhe për historianë, etnologë e sociologë.
Së dyti. Parathënia është një studim i thelluar e me shumë vlerë: Çështjet që trajtohen si: Burimet, Zhvillimi historik i Kanunit, Ngjasimet e dallimet me Kanunin e Lekës e Kanunin e Skënderbeut, janë fondamentale për të kuptuar, interpretuar e vlerësuar, rolin historik që kjo tërësi dokesh e zakonesh, ka luajtur në jetën shumëshekullore të banorëve të Labërisë.
* * *
Me këtë STUDIM-PARATHËNIE, autori ka lënë shumë pak vend për komente e vlerësime. Në secilën nga çështjet e parashtruara në parathënie, vlen të ndalesh veçmas, në, Zhvillimi historik i Kanunit, ku Prof. Ismeti, i ka trajtuar ato në evolucionin e tyre historik, në përputhje me ndryshimet ekonomiko-shoqërore.
Profesor Elezi, na jep konkluzionin se, E drejta zakonore është formuar e kristalizuar para pushtimit osman. Njëherazi, dalin të qarta ndryshimet që ndodhën me vendosjen e administratës osmane, Sheriati, dhe futja e elementeve të ekonomisë kapitaliste.
Duke e parë në vështrimin historik, del se kjo vepër ka vlerë sepse në të evidentohen ndryshimet e krijimi i MIKROZONAVE, në zbatimin e të drejtës zakonore, si në: Kurveleshi-Lumi i Vlorës- Bregu i detit. Jep ndryshime të dukshme që ka në zonat rreth qyteteve,Vlorë-Gjirokastër-Sarandë. Madje, edhe në zona më të thella u futën elemente të reja të të drejtës zakonore.
Futja e elementeve të reja, ndryshimeve në përshtatje me kushtet historike të kohës, është një tregues në tërë zhvillimin historik të Labërisë.
Duke përfunduar dëshiroj të theksoj se:
-Krahina e Labërisë ka kufijtë e saj historiko-gjeografik, por ndryshon shumë nga krahinat e tjera të Shqipërisë, të cilat kufizohen nga male ose lugina që mbyllen nga qafa malesh.
Ndërsa, Labëria ka në qendër masivin malor të Kurveleshit, duke qenë në të gjitha anët i hapur. Këta kufij janë afërsisht qytetet: Vlorë-Sarandë-Gjirokastër-Tepelenë, (në kohë paqe e hapur, e në kohë lufte kala). Këtë mëvetësi e ka ruajtur në të gjitha kohët.
Dhe “Kanuni i Labërisë”, i prof. I. Elezit, është një dëshmi e tërësisë territoriale, kulturore, shpirtërore, kanunore e Labërisë. Njëherazi, ky Kanun, tregon se është një monument i kulturës shpirtërore të bashkësisë labe, që i ngjan një kalaje qindravjeçare të Jugut, ndërtuar gur mbi gur, si monument i kulturës materiale. Dhe, të dyja bashkë, në unitet të pandarë, janë pjesë përbërëse e kulturës së kombit shqiptar”.
Ju uroj, i dashur Ismet, shëndet e jetë, dhe vepra të tjera.

Enter supporting content here